Root điện thoại là gì, có cần thiết phải root điện thoại ở thời điểm hiện tại nữa không?

Root điện thoại Samsung đôi khi sẽ rất tiện cho bạn nếu bạn biết cách sử dụng chúng, nhưng kèm theo đó cũng có tác hại. Cùng đọc bài viết này và khám phá thêm.

Không lâu trước đây, khi người ta sở hữu một chiếc điện thoại Android mới, việc đầu tiên nhiều người đam mê công nghệ thường làm là "root" thiết bị đó. Họ thực hiện việc này để khắc phục sự cố, thêm tính năng mới và cải thiện thời lượng pin. Tuy nhiên, điều thú vị là Android ngày nay đã trở nên đáng tin cậy hơn rất nhiều so với quá khứ. Vậy nên, liệu việc "root" thiết bị còn cần thiết hay không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Lý do nên root thiết bị Android

Không thể phủ nhận rằng nhiều vấn đề mà việc "root" trước đây giải quyết đã được khắc phục. Tuy nhiên, từ sự cải thiện về hiệu suất đến các bản cập nhật bảo mật, vẫn có những lý do quan trọng khiến việc "root" và tùy chỉnh Android trở nên đáng quan tâm.

1. Cài đặt ROM tùy chỉnh và cập nhật hệ điều hành

Khả năng cài đặt ROM tùy chỉnh vẫn là điểm thu hút lớn nhất đối với việc sửa đổi và hack Android. Mặc dù kỹ thuậtally, bạn không cần phải root để thực hiện việc này - chỉ cần có bootloader đã mở và khôi phục tùy chỉnh là đủ. Tuy nhiên, thường thì cả hai điều này thường đi đôi với nhau. Việc root cho phép bạn sử dụng ứng dụng flash tự động như Trình cài đặt ROM, và nhiều ROM tùy chỉnh thậm chí đã được root sẵn.

Trước đây, việc sử dụng ROM tùy chỉnh là hết sức cần thiết đối với những người đam mê để điều chỉnh và thay đổi hệ điều hành Android, thay thế các giao diện cồng kềnh, xấu xí mà các nhà sản xuất thường sử dụng trên thiết bị của họ. Tuy nhiên, ngày nay Android đã trở nên mượt mà hơn rất nhiều, và hầu hết các ROM gốc ít gây khó chịu hơn so với quá khứ.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ROM tùy chỉnh vẫn là cách tốt nhất và thường là cách duy nhất để nhiều người dùng có thể trải nghiệm phiên bản Android mới nhất. Tình hình đã cải thiện đáng kể trong thời gian gần đây, khi nhiều nhãn hiệu như Samsung cam kết cung cấp đến 4 bản cập nhật hệ điều hành cho các thiết bị chính của họ, và điện thoại Pixel thậm chí nhận được tới 7 bản cập nhật.

Tuy nhiên, đối với những người dùng có điện thoại hoặc máy tính bảng giá rẻ hoặc từ các nhãn hiệu ít nổi tiếng, việc sử dụng ROM tùy chỉnh vẫn có thể là cơ hội tốt nhất để duy trì phiên bản Android mới nhất. Quan trọng hơn nữa, nếu bạn chọn một ROM phù hợp, bạn có thể tiếp tục nhận được các bản cập nhật bảo mật trong thời gian dài sau khi hỗ trợ chính thức kết thúc cho thiết bị của bạn.

2. Xóa phần mềm bloatware

Dù người dùng gặp lỗi đến đâu, các nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ vẫn tiếp tục cài đặt thêm ứng dụng vào điện thoại của họ. Thậm chí, mặc dù Android có tính năng Tắt để ngăn chúng chạy trong trình khởi chạy ứng dụng, nhưng bạn thường không thể gỡ cài đặt những ứng dụng quảng cáo gọi là bloatware này.

Tuy nhiên, không phải mọi ứng dụng đều có tùy chọn Tắt, và có thể bạn chỉ muốn loại bỏ chúng hoàn toàn. Sử dụng công cụ ADB để xóa bloatware có thể là một lựa chọn, nhưng nếu điện thoại của bạn đã được root, việc này trở nên dễ dàng hơn với ứng dụng như Titanium Backup.

Bước cuối cùng để chống lại sự phình to là loại bỏ chính ứng dụng Google. Xóa các ứng dụng của Google và ngắt kết nối từ Dịch vụ Google Play có thể là một bước quan trọng, nhưng đối với những người muốn kiểm soát đầy đủ về ai có thể truy cập dữ liệu của mình, đây là một quyết định đáng xem xét.

3. Kiểm soát điện thoại của bạn

Kiểm soát là một trong những lợi ích lớn nhất khi bạn root thiết bị Android. Nó mang lại khả năng từ chối quyền cho các ứng dụng cụ thể và ngăn chúng chạy ở chế độ nền, giảm tiêu tốn pin và tiêu thụ dung lượng dữ liệu.

Trong lĩnh vực này, Android đã có nhiều cải tiến đáng kể trong những phiên bản gần đây. Hiện tại, hệ điều hành cung cấp các biện pháp kiểm soát quyền chi tiết hơn và khả năng kiểm soát tốt hơn việc quản lý ứng dụng chạy nền, giảm đi sự cần thiết của các ứng dụng root như Greenify.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn kiểm soát tuyệt đối, root vẫn là giải pháp tốt nhất. Việc root mở ra một loạt ứng dụng bổ sung cho điện thoại của bạn. Một số là các công cụ nhỏ, lạ mắt, trong khi một số khác thực hiện các chức năng quan trọng mà Android chưa hỗ trợ.

Ví dụ, bạn có thể sử dụng ứng dụng tường lửa AFWall+ để kiểm soát ứng dụng có quyền truy cập Internet và cách chúng truy cập. Bạn có thể hạn chế một số ứng dụng chỉ kết nối qua Wi-Fi thay vì dữ liệu di động, đồng thời ngăn chặn những ứng dụng không cần thiết thực hiện điều đó. Điều này giúp quản lý cả quyền riêng tư và bảo mật của bạn.

Mặc dù có ứng dụng tường lửa như NetGuard có thể hoạt động mà không cần root, nhưng cách này yêu cầu thiết lập kết nối VPN cục bộ vĩnh viễn, điều này không phải lúc nào cũng thuận tiện cho tất cả mọi người. Lựa chọn root vẫn mạnh mẽ hơn rất nhiều.

4. Bởi vì bạn có thể tự muốn root chiếc điện thoại

Cuối cùng, chúng ta phải thừa nhận rằng nhiều người trong chúng ta root điện thoại của mình chỉ vì muốn. Có thể chúng ta thích khả năng kiểm soát bổ sung mà root mang lại, hoặc muốn thăm dò giới hạn của phần cứng bằng cách cài đặt hạt nhân tùy chỉnh, hoặc đơn giản chỉ là muốn trải nghiệm điều gì đó mới mẻ.

Nếu bạn là một trong những người này và việc mở khóa bootloader là bước đầu tiên bạn thực hiện khi mở hộp một chiếc điện thoại mới, thì phần tiếp theo không còn là vấn đề.

Tại sao bạn không nên root thiết bị Android

Dù bạn muốn hay không, việc root vẫn đi kèm với những rủi ro. Quá trình này mở ra quyền truy cập vào các phần của hệ thống thường bị hạn chế vì lý do bảo mật. Điều này có thể dẫn đến việc một ứng dụng được mã hóa kém chất lượng có thể gây hỏng điện thoại của bạn.

Hơn nữa, nếu có ứng dụng mã hóa độc hại, thì tình hình có thể trở nên tồi tệ hơn. Điều quan trọng là bạn cần biết mình đang làm gì và chỉ tin tưởng vào những ứng dụng mà bạn cấp quyền truy cập root một cách đáng tin cậy.

1. Việc này ngày càng khó thực hiện hơn

Có lẽ vì những rủi ro này, nhiều nhà sản xuất và nhà mạng đang nỗ lực để khóa thiết bị của họ. Có xu hướng mà các nhà cung cấp dịch vụ ở Hoa Kỳ gửi thiết bị kèm theo bộ nạp khởi động không thể mở khóa.

Một số nhà sản xuất điện thoại đặt những chướng ngại vật để ngăn cản bạn thực hiện điều đó - có thể yêu cầu bạn đăng ký mã, tham gia chương trình, hoặc sử dụng một ứng dụng cụ thể để mở khóa. Tất cả phụ thuộc vào loại thiết bị bạn đang sử dụng. Điện thoại Pixel và OnePlus là một trong những điện thoại thân thiện với việc root nhất.

2. Bạn sẽ gặp sự cố về ứng dụng

Tương tự, việc root có thể làm mất khả năng tương thích của một số ứng dụng. Android có tính năng gọi là SafetyNet để kiểm tra xem thiết bị đã được root hay bootloader đã mở khóa chưa. Nhà phát triển có thể sử dụng SafetyNet để quyết định liệu ứng dụng của họ có hoạt động trên các thiết bị được coi là không an toàn hay không.

Nhiều ứng dụng ngân hàng, tài chính và cả ứng dụng ví điện tử và Google Pay thường không hoạt động trên điện thoại đã root. Lý do chính là root có thể tạo ra môi trường không an toàn, điều này có thể giới hạn sức mạnh bảo vệ của nhiều ứng dụng. Thậm chí, điều này cũng có thể áp dụng cho các ứng dụng streaming cần bảo vệ nội dung, như Netflix.

Khi việc root và sửa đổi trở nên khó khăn hơn, và bạn cần tìm kiếm các giải pháp phức tạp hơn, quá trình này có thể trở nên rắc rối hơn. Đôi khi, bạn có thể đạt đến điểm mà sự phiền phức của việc root trở nên lớn hơn so với những lợi ích nó mang lại. Hơn nữa, có rủi ro làm hỏng điện thoại của bạn nếu không thực hiện đúng cách.

3. Vấn đề bảo hành

Việc root sẽ ảnh hưởng đến chế độ bảo hành của bạn như thế nào? Câu trả lời đơn giản là những vấn đề không liên quan sẽ không ảnh hưởng đến chế độ bảo hành. Do đó, nếu cổng USB của bạn lỏng lẻo và cần bảo dưỡng, yêu cầu bảo hành của bạn sẽ không bị từ chối chỉ vì bạn đang chạy một ROM tùy chỉnh.

Tuy nhiên, bảo hành sẽ không áp dụng cho các vấn đề phần mềm. Nếu điện thoại của bạn trở thành "gạch" khi cố gắng cài đặt hoặc sử dụng một mod cụ thể, bạn sẽ phải tự khắc phục. Đồng thời, hãy nhớ rằng mod cũng có thể gây ra vấn đề phần cứng. Nếu điện thoại của bạn khởi động lại mỗi khi bạn mở camera, có thể nguyên nhân là do kernel tùy chỉnh của bạn.

Dù sao đi nữa, trước khi yêu cầu bảo hành, nên khôi phục lại thiết bị về trạng thái ban đầu. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số điện thoại Samsung và một số dòng điện thoại khác lưu trữ thông tin về việc bạn đã root hoặc cài đặt ROM tùy chỉnh một cách vĩnh viễn và không thể ẩn điều đó.

Android có đủ tốt mà không cần root không?

Chúng ta đã xem xét một số ưu và nhược điểm, và có những lý do hợp lý cho cả hai quan điểm. Tuy nhiên, có vẻ lý do tốt nhất để không root là Android hiện nay đã đủ tốt mà không cần phải root. Android trước đây từng khá thô sơ, và việc root dường như là bước cần thiết.

Tuy nhiên, trong thập kỷ vừa qua, hệ điều hành này đã trải qua những cải tiến đáng kể. Giao diện người dùng trở nên sang trọng, hiện đại; người dùng có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với quyền của ứng dụng, giúp hệ thống trở nên riêng tư hơn; thời lượng pin đã được cải thiện sau mỗi cập nhật khiến cho việc quản lý ứng dụng chạy nền trở nên hiệu quả hơn; và thậm chí quá trình cập nhật hệ điều hành gần như đã được giải quyết.

Root từng là một phương pháp tốt để kéo dài tuổi thọ cho điện thoại. Tuy nhiên, hiện nay, nếu bạn lựa chọn đúng, bạn có thể sử dụng điện thoại ít nhất 5 năm trước khi cần nâng cấp lần tiếp theo.

Tạm kết

Vậy, liệu bạn cần phải root điện thoại Android của mình không? Chúng tôi đưa ra lập luận rằng mặc dù trước đây root có thể là cần thiết, nhưng hiện nay nó gần như chỉ dành cho những người có sở thích và đam mê khám phá. Việc mò mẫm thiết bị và vượt qua giới hạn của nó vẫn là một trải nghiệm thú vị. Tuy nhiên, với đa số người dùng, Android hiện đang đủ tốt ngay từ khi bạn mở hộp.